Recensie

China 3 De tijd van het geld


Geld, geld, geld, geld, geld, geld, geld, geld, geld, geld, geld, geld, geld, geld, geld, geld, ...

Wie dacht dat de Amerikanen voortdurend dollartekens in de ogen hebben, heeft het mis. Blijkbaar zijn de Chinezen nóg erger. Althans, dat maak ik toch op uit het derde deel van China. Deng Xiaoping hervormt in 1982 het Chinese communisme. Voortaan mogen Chinezen eigendom bezitten! En rijk worden. En mogen ze nog meer werken dan tevoren. Het resultaat van die hervormingen laat zich dertig jaar later in onze Westerse economieën voelen. Maar de Chinees heeft het blijbaar veel beter, althans volgens de auteurs. Hoewel 14 uur per dag gedurende zeven dagen op zeven nu niet meteen mijn idee van het paradijs der arbeider is.

Li Kunwu treedt in dit deel zelf op als hoofdpersonage. Het is dus een persoonlijk boek geworden, al gaat het niet alleen over zijn leven, over hoe hij bijvoorbeeld in Angoulème de Europese stripwereld ontdekte, of over zijn gesprekken met zijn mede-auteur over bladcompositie. Neen, hij geeft ons een kijk op het economische groeiwonder middels verhalen over vrienden van hem. Dat ze het vooral veel beter hebben dan vroeger. Dat ze werken in het zweet hun aanschijns. Maar dat die spectaculaire groei ook gepaard gaat met corruptie, en de arrogantie en verspilzucht van de nouveaux-riches. En de prestatiedruk. Die laat zich al van kindsbeen af gevoelen. Je moet studeren tot je erbij neervalt, anders raak je niet in een goeie universiteit. En volwassenen moeten werken tot ze erbij neervallen.

Bijkomend probleem is de algehele transformatie van de maatschappij, met een groeiende klook tussen rijk en arm, de ontvolking van het platteland, de quasi-slavenarbeid in de fabrieken, ... een proces dat West-Europa trouwens ook doorgemaakt heeft met de Industriële Revolutie. Alleen gebeurt eht in China tien keer zo snel.

Leuk is dat de slogans van de fabrieken en de partij ook vertaald zijn. Die zorgen onbedoeld voor een komische noot: slogans als "Werk hard, en breng de patriottische plicht van de hygiëne tot nieuwe hoogtepunten" werken nogal op de lachspieren...

Hoewel Kunwu probeert om een neutraal beeld te geven van het kapitalistische China, gaat hij toch wel heel licht over een heikel punt voor ons, Westerlingen: mensenrechten. De gebeurtenissen van Tien-An-Men in 1989 doen er voor hem blijkbaar helemaal niet toe. Hij was er gewoon niet mee bezig, en met hem vele Chinezen. Onderdrukking en repressie is blijkbaar niet belangrijk. Over nog andere zaken, zoals de bouw van de Drieklovendam, waarvoor 1,2 miljoen mensen moesten verhuizen, of het minderhedenbeleid, rept hij zelfs met geen woord. Overigens beseft hij zelf dat zijn standpunt voor Westerlingen erg choquerend is.

Het einde lijkt wel geschreven met de Chinese stripmarkt op het oog en neigt nogal tot chauvinisme. Maar het toont wel hoe trots de auteur is op wat China de afgelopen dertig jaar bereikt heeft. Voor de rest biedt dit derde deel, hoewel het ietwat minder boeiend is dan de vorige, alweer een indringend beeld van de Chinese samenleving op een manier die wij voordien nooit gekregen hebben.



Dit is een officiële stripinfo.be recensie, geplaatst door een medewerker van ons team. stripinfo.be werkt samen met uitgevers om u deze recencies te brengen.