Recensie

Corto Maltese 9 Tango
11 Mû het verzonken continent


De stripserie 'Corto Maltese' heeft me heel vaak doen denken aan 'De merkwaardige reizen, avonturen en veldtochten van Baron Münchhausen'. Corto is weliswaar allesbehalve een snoever en onderneemt ook geen veldtochten, maar zijn reizen en avonturen zijn minstens zo merkwaardig. De hier besproken delen zijn min of meer exemplarisch voor de hele reeks, waarvan de verhalen in twee soorten zijn te verdelen. De verhalen spelen zich af in de wereld van mythen, sagen, sprookjes en dromen of in onze reële wereld, die dan nauwelijks minder fantastisch is en evengoed gedroomd kan worden. 'Tango' is een voorbeeld van de laatstgenoemde categorie en 'Mu' van de eerste. 'Mu' is bovendien het laatste deel en fungeert ook als een soort sluitstuk. Aan de nummering is niet te zien dat 'Mu' het laatste deel is, maar dat is te wijten aan de uitgever, die de serie op een onoverzichtelijke wijze heeft gepubliceerd en bovendien nog incompleet.

Tango

De wereld van Corto wemelt van vrienden, kennissen en relaties, waaronder soms bizarre figuren. In Venetië, waar Corto geboren is, woont een vrouw die hem ooit een dienst heeft verleend en in een brief Corto om hulp vraagt in verband met haar verdwenen dochter. Bij thuiskomst vindt Corto deze brief en vertrekt naar Argentinië. Onder Corto's kennissenkring hoort uiteraard ook de dochter, Louise Brooksowyc uit Warschau, beter bekend als Sant'Ambrogios, belle van Milaan. Louise heeft hem eerder verteld te zullen vertrekken naar Rosario in Argentinië, om te gaan werken voor een Pools genootschap Warsavia. Corto komt er al snel achter dat Warsavia niets anders is dan een consortium van Pools-Joodse souteneurs. Louise blijkt te zijn vermoord en een dochtertje ter wereld te hebben gebracht. Corto gaat op zoek naar het dochtertje en belandt in een gigantisch wespennest. Van de kleine penoze tot het grootkapitaal, allemaal volgen ze Corto's sporen en de ene moord volgt na de andere, maar hij ontspringt natuurlijk steeds de dans. Typerend voor Hugo Pratt wordt er weer een spelletje gespeeld met de geschiedenis en wordt Corto gered door niemand minder dan Butch Cassidy, die incognito leeft in Argentinië en ook al weer een oude kennis is van onze zeeman.
Pratt speelt niet alleen met de geschiedenis, hij laat zelfs de natuur niet met rust. Op een gegeven moment verschijnen er twee manen aan het firmament, waarbij zijn vriend Fosforito opmerkt: "Dat gebeurt elk jaar, in dezelfde nacht, halverwege de stations Martinez en San Isidro". Dit is de poëtische humor van Hugo Pratt en ik hou daarvan, maar ik kan me voorstellen dat een ander het stomvervelend vindt.
Het verhaal ontwikkelt zich snel, voert allerlei kleurrijke figuren ten tonele en heeft een verrassende ontknoping.
Hugo Pratt tekent (en niet alleen letterlijk) een bepaald soort vrouwen: frèle, sophisticated, elegant en uitgesproken vrouwelijk. Bij Pratt zijn zelfs de hoeren nooit ordinair. Hij moet een grote achting hebben gehad voor de vrouw in het algemeen en met zijn rudimentaire tekenstijl heeft hij maar een paar lijntjes nodig om die indruk te wekken.

Mu

Dit is waarschijnlijk Pratts meest fantastische strip, misschien zelfs te fantastisch. In een ouderwets duikerpad is Hugo ergens in de Caraïben op zoek naar schatten (met zijn overal opduikende tegenspeler en aangever Raspoetin in de buurt moet dat wel) en ontdekt een onderzeese muur met verdere aanwijzingen. Op deze muur staan geschilderde Mayafiguren die, na pakweg 2000 jaar in het zoute water, nog perfect in orde zijn. Door deze Maya's met elkaar te laten converseren gaan droom en werkelijkheid meteen al in elkaar over, terwijl de Maya's de lezer ook van nuttige informatie voorzien. Net als in het voorafgaande 'De Helvetiërs' moet Corto zich bewijzen in een wereld waarin figuren uit mythen en sagen de dienst uitmaken.
Mu laat zich lezen als een ingewikkeld sprookje, waarin voor de laatste keer diverse acteurs uit eerdere delen op het toneel worden geroepen, met uiteraard nog enkele nieuwelingen die uit de wereldliteratuur worden geplukt of uit de contemporaine geschiedenis. Er stort een vliegenierster neer die zich Tracy Eberhard noemt, een overduidelijke verwijzing naar de beroemde Amelia Aerhart, die op 2-7-1937 verdween bij een vlucht van Nieuw-Guinea naar het eiland Howland. Sinte Brandaen, ook bekend uit de Nederlandse literatuur, speelt als zeeman een rol in dit theaterstuk. Er komt zelfs een Hugo op, die verklaart samen met Tracy Eberhard in de droomwereld van Mu achter te zullen blijven. Is dit soms Pratt zelf, die op deze manier afscheid neemt van Corto Maltese?

Sleutel tot Mu (wellicht tot Hugo's hele oeuvre) is gelegen in de dialoog tussen Corto en enkele geschilderde Mayafiguren die van een muur schijnen weg te lopen:
Corto: Waar gaan jullie heen?
Maya's: Naar een schitterende plek. We gaan naar de ondergaande zon en naar Mu. We verlaten het Labyrint.
Corto: Jullie verdoen je tijd. Als jullie het Labyrint uit zijn, zul je niets vinden.
Maya's: Dromen is ons genoeg. Nee, niet waar, we zouden de werkelijkheid moeten veranderen in een droom.
Het Labyrint is het leven waarin de mens naar geluk zoekt, dat misschien alleen in dromen is te vinden.

Hugo Pratt moet een liberaal denker zijn geweest. In zijn strips laat hij veel van zijn figuren en passant uitspraken doen, die duidelijk zijn eigen ideeënwereld weerspiegelen. In 'Tango' zegt Corto: "Wie ben ik om te oordelen? Maar ik heb een ingeboren hekel aan critici, de dikdoeners en bovenal aan de verlossers." Pratt is, behalve dromer, een intellectualist die ons in contact wil brengen met de boekenwereld die voor hem zoveel betekent. Via allerlei associaties verbindt hij de lezer met aspecten van de hele menselijke cultuur.
Soms lijkt hij voortdurend bezig zijn belezenheid te etaleren en veel lezers zal dat irriteren. Pratt is zich dat kennelijk ook bewust, want hij legt de alom tegenwoordige Raspoetin de volgende woorden in de mond: "Hou op zeg! Je verveelt ons met je eruditie".

Hugo Pratt is zo'n auteur die je liefhebt of verafschuwt. Voor mij behoort 'Corto Maltese' tot de absolute striptop.



Dit is een officiële stripinfo.be recensie, geplaatst door een medewerker van ons team. stripinfo.be werkt samen met uitgevers om u deze recencies te brengen.