Interview

Darryl Cunningham


Zoals ze zelf zeggen: “Soul Food Comics wil strips uitgeven die tot nadenken stemmen, strips die de wereld een stukje mooier maken. Strips die urgente maatschappelijke thema's aansnijden. Non-fictie dus.” En hun eerste uitgave was 'Supercrash'. Om dit feestelijk feit nog extra in de verf te zetten, hadden ze de man die de strip gemaakt heeft, uitgenodigd en wij mochten daardoor Darryl Cunningham op de rooster leggen.

Supercrash is de eerste strip van u die vertaald is in het Nederlands, dus is de logische vraag: wie is Darryl Cunningham?
Pfff, moeilijke vraag... het is moeilijk in een paar woorden samen te vatten. Vroeger werkte ik als verpleger in een psychiatrische instelling. Om door te groeien, volgde ik een opleiding tot verpleegkundige, maar dat was te veel stress. Ik werd ziek en dus ging ik op zoek naar een andere job.
Van kleins af aan heb ik altijd getekend en ik had wel eens geprobeerd om als cartoonist aan de bak te komen, maar dat draaide op niks uit. Nu besloot ik terug te gaan naar die eerste liefde. Op mijn website toonde ik de waarheid over de psychiatrische wereld. Ik had nu zelf immers de twee kanten gezien: als verpleger en als patiënt, dus was ik de perfecte persoon om hier over te spreken. Velen hebben daar een totaal verkeerd beeld over. Veel mensen worden genezen van hun ziekte in zo een instelling. Net zoals er ook veel onbegrip is over heel wat ziektes: schizofrenie en dementie om er maar twee te noemen.
Door het succes van de website en de reacties die ik kreeg wist ik dat ik op het juiste pad was naar een goed boek.

Maar toch, waarom non-fictie en geen superhelden of zo?
Enerzijds het materiaal was voor handen, daar ik uit de sector kwam, om Psychiatric Tales te maken. Daarenboven is er echt geen enkel verhaal dat ik kan verzinnen dat in de buurt van de waarheid komt.
Anderzijds, superhelden en zo, het is allemaal al verteld. Het is daar heel moeilijk om iets nieuw te verzinnen. Ik wil net daar gaan waar nog niemand geweest is. Ik wil geen gewone verhalen vertellen. Deze onverwachte, afwijkende verhalen vallen net op en verdwijnen niet in de achtergrondruis. Daar wil ik zijn.


Van Psychiatric Tales naar een boek over de economische crash is een hele grote stap in een compleet andere richting. Waarom heb je de economische crisis gekozen als thema?
Zo groot was de stap niet. Na Psychiatric Tales heb ik eerst nog Science Tales gemaakt. Hierin nam ik diverse wetenschappelijke en controversiële thema's onder de loep, zaken zoals de opwarming van de aarde, homeopathie, fracken en de evolutie-theorie. Allemaal onderwerpen waar er heel wat discussie rond bestaat, nu ja op sommige plaatsen toch. Ik heb hiermee echt geleerd om heel ingewikkelde zaken op een simpele manier uit te leggen.
Toen ik daarmee klaar was, werd er echt overal gepraat over de economische crisis. Het was overal rond mij, tja het onderwerp lag gewoon voor het oprapen. Temeer daar er slecht werd over gerapporteerd naar de mensen toe. Ik was gewoon de juiste persoon met de juiste capaciteiten op de juiste plaats.

http://myriadeditions.com.gridhosted.co.uk/wp-content/uploads/2014/10/SUPERCRASH-spread-Ayn-Rand.jpg

Het eerste deel van je boek Supercrash handelt over Ayn Rand. Zij was een filosofe die vooral in Amerika bekend is, waarom heb je haar naar Europa gebracht?
Ik wil het Neo-liberalisme uitleggen. Zij verpersoonlijkt die stroming en haar filosofie is in Amerika tot het beleid doorgesijpeld. Die gedachtestroom is zelfs dominant in de westerse wereld sinds de jaren '80. Met name Greenspan, die gedurende een twintigtal jaar de voorzitter was van de Fed (Federal Reserve System) is een fervente aanhanger van haar. Hij had de mogelijkheid om in te grijpen op de financiële markt toen het mis begon te lopen bij de banken, maar deed dat niet. Hij bleef trouw aan de filosofie van de absoluut open markt die zichzelf wel zal reguleren. Hij deed niks en het liep bijgevolg mis. Zelfs nu nog, Paul Ryan, recent voorzitter van het Huis van Afgevaardigden geworden, is een volger van die filosofie. Pas op, ik beschuldig Ayn Rand er niet van dat zij de oorzaak is, maar ze is een manier om het uit te leggen.
Trouwens zij was ook een fascinerend persoon. Ze was een monster, maar ik sympathiseer met haar.

Euh? Monster en sympathiseren?
Ja, ze was een gebroken vrouw door alles wat ze had meegemaakt. Vanuit mijn psychiatrische achtergrond kan ik dat wel met zekerheid zeggen. Ze kon ook niet meer veranderen ondanks alle problemen die ze eigenlijk had of ze had decennia aan therapie nodig. Maar ze miste het inzicht in haarzelf om iets te kunnen doen.

Was het eigenlijk geen probleem voor u als Brit om een uitgever te vinden daar in het boek een belangrijk deel gespendeerd wordt aan een onbekende vrouw (voor Europa)?
De Amerikanen zetten haar natuurlijk prominent op de cover, want ze wisten maar al te goed dat zij ging verkopen. In Europa deden ze dat natuurlijk niet. Maar er zijn nog voldoende andere elementen in het boek voor de uitgevers hier.
Waarop de uitgever van Soul Food Comics er even tussenkomt en zegt dat het voor hem zeker niet negatief was. Integendeel, juist het ontdekken van zo een interessant personage trok hem aan.

Was het mogelijk om onbevooroordeeld te blijven tijdens het schrijven over Ayn Rand?
Ik was niet objectief. Ik was kwaad door het onrecht. Ze was onrechtvaardig tegenover de mensen in haar leven. Wanneer ze genoeg had van iemand, smeet ze hen op een meedogenloze manier buiten en sneed ze hen volledig uit hun sociale cirkel. Ze was een Stalin op kleine schaal.

http://farm8.staticflickr.com/7334/9255789790_ebbf208158_b.jpg

Na het deel over de economische crash, gaat het laatste stuk over de tegenstellingen en gevolgen van links en rechts beleid. Er spreekt een duidelijke voorkeur voor links uit je boek. Is dat ook de meest ideale oplossing voor een maatschappij?
Eigenlijk denk ik dat de beste oplossing ergens in het midden tussen links en rechts ligt. Links heb je nodig zodat niet alleen de rijken profiteren maar dat iedereen mee kan genieten. Maar rechts heeft ook goede kant. Het conservatieve houdt een maatschappij samen. Zij vormen door hun zin voor status quo en behoud van zaken de lijm die een maatschappij bij elkaar houdt. Alleen moeten we oppassen dat ze niet doorslaan en de tijd terug willen draaien naar een gouden eeuw die nooit echt bestaan heeft.

Heb je al reacties gehad van links of rechts op je boek?
Nog niet echt veel. Natuurlijk wel van de extreem rechtse zijde, die Ayn Rand verafgoden maar dat had ik op voorhand ook wel verwacht.


Denk je dat het nog goed komt?
Ik ben een pessimist, dus neen. Ik zie heel weinige structurele veranderingen. We worden nog steeds gedomineerd door rechts waardoor de democratie wordt weg geduwd. Het laatste verdrag ter liberalisering dat opgesteld is tussen de EU en de USA bevoordeelt opnieuw de grote bedrijven. Het zijn de bedrijven en de megarijke personen die aan het winnen zijn.

Wat hoop je dat mensen meenemen uit dit boek?
Hoop! Het kan nu wel allemaal uitzichtloos lijken, maar weet je, een tijdje terug had ook niemand gedacht dat de situatie in Noord-Ierland op een vreedzame manier opgelost zou worden. Of apartheid of verder terug dat het recht om te stemmen voor vrouwen er zou komen. Daar zag toen ook niemand het nut van in, maar langzaamaan, stap voor stap heeft men blijven volhouden en de geesten langzaam rijp gemaakt om te veranderen. Het kan!

En dat voor een pessimist!
Ja, misschien ben ik dan toch meer optimist dan ik dacht. Dingen kunnen veranderen. Het is pas in retrospectie dat je de kiemen van de verandering ziet. Dus ja, de democratie is momenteel in een slechte staat, maar het gaat niet altijd zo zijn. We moeten gewoon blijven werken aan het pad van verbetering. Langzaamaan, stukje bij beetje, we komen er wel!
Een aantal mensen vroegen me ook of ze dachten of dit boek de zaken mee kon helpen veranderen. Het niet schrijven alvast niet, het wel schrijven.. wie weet.
We hebben vooral politieke wil nodig om een grondige hervorming van de banksector af te dwingen en om de democratie terug hoog te houden in Europa.

http://www.woolamaloo.org.uk/wp-content/uploads/2014/10/supercrash-darryl-cunningham-myriad-editions-cityscape.jpg

Heb je iets bijgeleerd tijdens het maken van dit boek?
Ik heb een heel ruime blik gekregen op het reilen en zeilen van de financiële sector in de USA en het VK. Daarnaast heb ik ook een inzicht verworven in de verschillende financiële instrumenten die veelvuldig gebruikt werden en genoemd werden zonder dat iemand echt begreep wat het was.

En daar had je wellicht behoorlijk wat onderzoekswerk voor nodig. Hoe begon je eraan?
Ik ben begonnen met onder meer 'Inside job', een heel goede documentaire over de crisis. Daarnaast heb ik ook verschillende boeken gelezen en na een tijdje merk je op dat dezelfde namen overal opduiken. Die ga je dan verder onderzoeken en hun publicaties lezen alsook biografieën over hen. En zo kan je na een tijd alles samenbrengen.

Dan nog de iets meer technische vragen..
Oh goed, want de meesten vragen daar niet naar en ik wil daar wel iets over zeggen.

Je tekeningen zijn eerder hoekig en met rechte lijnen. Er zijn niet zo heel veel ronde vormen, wat het geheel toch iets harder maakt van atmosfeer. Was dat het opzet?
Ik ben zo geëvolueerd. Ik huldig het principe: tegen de tijd dat je beslist om niet verder te lezen, heb je het al volledig gelezen. Omdat ik redelijk ingewikkelde thema's breng, wil dat zeggen dat ik de tekeningen simpel hou. Er mag geen barrière zijn tussen de lezer en de boodschap. Het moet zo open mogelijk zijn. Daarom zijn de tekeningen vereenvoudigd en naar hun basisvorm terug gebracht.

Ook de kleurenschema's zijn anders voor de drie delen, Ayn Rand heeft veel meer geel, terwijl de economische crisis blauwe achtergronden heeft en het laatste deel (links – rechts tegenstellingen) heeft dan weer veel meer rood. Waarom?
Bij het deel van Ayn Rand volgen de kleuren eigenlijk het tijdsverloop. Het begint grijs om dan naar geel te schakelen wanneer ze aankomt in NY. Rond de jaren '60 krijgen we veel meer kleuren.. de hippies weet je wel.
Het volgende deel wou ik een gedempte kleurenschema en dat is dus het blauw geworden. Het laatste deel is rood omdat ik instinctief aanvoelde dat na blauw, rood moest komen. Een andere logische verklaring heb ik daar niet voor.
Het mocht allemaal niet te mooi lijken, want de boodschap is dat ook niet.

Hartelijk bedankt voor dit interessant gesprek!







Interview